Cała prawda o pompach ciepła

Artykuł ten ma za zadanie wyjaśnić, czym tak naprawdę jest pompa ciepła, gdzie warto ją zastosować, oraz czy (w jakich sytuacjach) opłaca się jej montaż i używanie… Te urządzenia grzewcze zyskują ostatnio na popularności przede wszystkim dzięki obniżeniu ich cen, ale także przez wzrost cen ciepła i paliw do ogrzewania.

Co to takiego „pompa ciepła”?

Pompa ciepła (w skrócie PCi) jest urządzeniem, które przepompowuje ciepło z obszaru o niskich temperaturach (tzw. dolne źródło pompy ciepła) do domowej instalacji grzewczej, w której temperatura czynnika jest wyższa. Nazwa jest analogiczna do zwykłej pompy wodnej, która pobiera wodę z miejsca na niskiej wysokości i przetłacza ją wyżej, lub podnosi jej ciśnienie. Pompa ciepła niejako podnosi temperaturę ciepła, ułatwiając jego wykorzystanie do ogrzewania. Dzięki temu możemy czerpać ciepło z gruntu, powietrza czy wody, a następnie używać je do ogrzewania naszego domu.

Jest to oczywiście bardzo nieładny skrót myślowy, bo przecież nie ma czegoś takiego, jak temperatura ciepła. Ciepło, to po prostu forma przekazywania energii. Ale z punktu widzenia naszych potrzeb (ogrzewania, chłodzenia, przygotowywania ciepłej wody użytkowej), chcemy dostarczać ciepło w taki sposób, by móc ogrzać wodę do temperatury co najmniej 30°C (ogrzewanie) lub 45-55°C (ciepła woda użytkowa).

Pompa ciepła jest urządzeniem działającym na tej samej zasadzie, jak lodówka czy klimatyzator. Jej celem nie jest jednak odebranie ciepła od owoców czy jogurtów schowanych w lodówce ale dostarczenie ciepła, czyli to, co lodówka robi na wymienniku umieszczonym z tyłu obudowy.

Pompa ciepła zużywa mniej energii elektrycznej, niż dostarcza ciepła do budynku (instalacji ogrzewczej). W tym przykładzie, pompa zużywa 4 kW energii elektrycznej, 12,5 kW czerpie z gruntu, a do instalacji oddaje 16 kW.

W dużym skrócie, pompa ciepła pobierając 1 kWh energii elektrycznej pobiera z otoczenia 1-4 kWh ciepła i następnie w łącznej ilości 2-5 kWh przekazuje to ciepło do otoczenia. Pompa ciepła dostarcza więcej ciepła, niż zużywa prądu i dlatego jest tania w eksploatacji (mówimy, że ma współczynnik wydajności rzędu 2-5). Dlatego uważa się, że taka pompa jest odnawialnym źródłem energii — znaczącą część ciepła dostarczanego do budynku czerpie z otoczenia.

Na blogu opublikowałem też osobny tekst bardziej szczegółowo omawiający zasady działania pomp ciepła. Gorąco, nomen omen, zachęcam do jego lektury.

Ze względu na sposób działania, pompa ciepła jest najtańszym elektrycznym sposobem na ogrzewanie domu, atrakcyjnym do zastosowania wszędzie tam, gdzie nie ma możliwości skorzystania z innych źródeł ciepła (bo nie ma na działce gazu ziemnego, a użytkownik nie ma ochoty szuflować węgla do kotła, niczym w parowozie 😉 ).

Rodzajów dolnych źródeł, z których korzystają pompy ciepła, jest sporo. Najpopularniejsze są m.in.:

  • pobieranie ciepła z powietrza atmosferycznego, nadmuchiwanego na wymiennik ciepła za pomocą wentylatora,
  • rurowy poziomy wymiennik ciepła zakopany na głębokości 1,5 m pod trawnikiem, w którym krąży ciecz niezamarzająca (mieszanka glikolu i wody),
  • rurowy wymiennik ciepła wpuszczony w pionowy odwiert wykonany na głębokość 50-100 metrów (a dokładniej, kilka takich odwiertów),
  • rurowy wymiennik umieszczony na dnie stawu, lub na dnie rzeki,
  • pobieranie wody z podziemnego ujęcia, po czym spuszczanie wody (po odebraniu od niej ciepła) do studni zrzutowej,
  • pobieranie wody ze zbiornika lub rzeki, spuszczanie w innym miejscu.
Schemat działania pompy ciepła powietrze-woda
Schemat działania pompy ciepła powietrze-woda. Powietrze przepływając przez zewnętrzną jednostkę schładza się i oddaje ciepło, które za pośrednictwem sprężarki jest dostarczane do wody krążącej w obiegu centralnego ogrzewania (na rysunku jest grzejnik, ale zazwyczaj do PCi podłącza się ogrzewanie podłogowe). Taka pompa może też ogrzewać ciepłą wodę użytkową.  

Jest również kilka rodzajów górnych źródeł dla pompy ciepła:

  • ogrzewanie podłogowe — najpopularniejsze i najbardziej korzystne,
  • grzejniki,
  • wymiennik ciepła podgrzewający bezpośrednio powietrze.

W zależności od tego, skąd pobierane jest ciepło i jak jest oddawane, wyróżniamy m.in. pompy ciepła:

  • powietrze-powietrze (ogrzewają powietrze w pokoju, odbierając ciepła od powietrza atmosferycznego za ścianą),
  • powietrze-woda (chłodzą powietrze, ogrzewają wodę w instalacji ogrzewczej lub ciepłą wodę użytkową),
  • glikol-woda (ciepło jest odbierane przez ciecz niezamarzającą, zaś oddawane jest do wody krążącej w instalacji ogrzewczej), określane też czasem mianem gruntowych pomp ciepła,
  • woda-woda (jak powyżej, przy czym ciepło odbierane jest nie od glikolu krążącego w wymienniku ciepła, tylko bezpośrednio z wody czerpanej ze studni, rzeki lub stawu).

Kolejne strony artykułu: [ 1 ] [ 2 ] [ 3 ]

Zobacz także

Opublikował 15.07.2019 mgr inż. Krzysztof Lis i oznaczył hasłami ,

65 komentarzy do artykułu “Cała prawda o pompach ciepła”

  1. Ja sie nosze juz od dawna z zamiarem załozenia u siebie własnie pompy ciepła.Juz przejrzałem klka ofert i wybrałem moim zdaniem najbardziej atrakcyjna cenowo- marki Nateo.

  2. No dokładnie. Pompy ciepla sa jednak najlepiej sparwdzajacym sie tutaj urzadzeniem.Juz umówiłem sobie spotkanie z marka Nateo.Chyba sie zdecyduje na załozenie jej.

  3. @Tymek: a co to za spam mi tutaj kolega uprawia w komentarzach!?

  4. Ja nosze sie z zamiarem podłaczenia pompy ciepła.
    Mysle ze to bedzie jednak najlepsza inwestycja.

  5. Mam parę pytań:
    – jaka sprawność pompy ciepła przy różnicę temperatur wewnątrz/zewnątrz 35-40°C? Jeżeli 500%, to wychodzi taniej niż węgiel.
    – jaka żywotność?
    – czy pompy ciepła są ekologiczne? Przeczesz zabierając ciepło z gruntu naruszają równowagę energetyczną i biologiczną.

  6. @Backping: współczynnik wydajności pompy ciepła (COP, odpowiednik sprawności) jest różny dla konkretnych urządzeń. Istotne jest to, że podaje się COP dla określonej temperatury zasilania i temperatury czynnika pochodzącego z gruntowego wymiennika ciepła (dla pomp gruntowych). Przykładowo dla temperatur 35/0 może on sięgać 5.

    O żywotności się nie wypowiadam.

    Czy są ekologiczne? Zależy jak na to patrzeć. Równie zakłócające równowagę energetyczną i biologiczną jest puszczanie do gruntu ścieków z przydomowej oczyszczalni.

  7. Od kiedy układ woda-woda polega na umieszczeniu rurek w ziemi?
    Autor pomylił palca z pit…em.
    Woda-woda to układ oparty na studni głębinowej.

  8. Zdaje mi się, że jednak układ woda-woda wcale niekoniecznie wymaga skorzystania ze studni głębinowej.

    Mimo wszystko sformułowanie poprawię, żeby nie było nieprecyzyjne. Za zwrócenie uwagi dziękuję, choć nie było zbyt eleganckie.

  9. Przestrzegam przed zakupem pompy w firmie Nateo. Nie dość, że sprzęt kiepskiej jakości, to jeszcze firma o wątpliwej etyce biznesowej.

  10. przestrzegam przed zakupem w Gdańskiej firmie Energus panowie J.J. są na wskroś nieuczciwi nie przestrzegają żadnych umów,
    żadnej uczciwości kupieckiej, kompletne dno.ted.

  11. Czy ktoś może coś powiedzieć o produktach firmy Dimplex ? Jeżeli ma ktoś doświadczenie z produktami tej firmy proszę o komentarz .

  12. Miałem okazję bawić się pompami Dimplexa na szkoleniu w Niemczech. Pompa nie droga, ale konstrukcyjnie nie do końca przemyślana. Automatyka nie jest przyjazna dla użytkownika. No i najgłośniejsza z testowanych przeze mnie jednostek. Psułem Stiebla, Nibe, Viessmana, Buderusa, IVT, Dimplexa, Vaillanta i Alpha-Innoteca (w Niemczech to Siemens)
    Pozdrawiam

  13. jestem zainteresowany kupnem pompy ciepła firmy nateo , czy ktoś może coś powiedzieć o tej firmie ,o warunkch gwarancyjnych i pogwaracyjnych o solidności i czy jest to opłacalne .mówimy o pompie ciepła dolnego zasilania .mj

  14. uprzedzam o nie solidnośći firmy z Gdańska ENERGUS która zajmuje się sprzedażą i montażem pomp DUMPLEX. Najpierw mieli poślizg dwa miesiące,miesiąc zakładali pompę. Udzielili mi gwarancji na 4 lata co z tego jak nie przyjeżdżają na przeglądy ,regulacje.
    jak wzięli zapłatę za pompę tak zginęli. TED

  15. Pompa ciepla plus ogniwa foto. i jestesmy niezalezni a urzedasy moga cmoknac nas w 'pinga’.

  16. DO antracyt .
    MAM POMPĘ CIEPŁA, ALE JESTEM GRUBO ZAINTERESOWANY OGNIWAMI FOTOGALWANICZNYMI.
    JAK BYŚ ZNALAZŁ CZAS I CHĘCI TO PROSZĘ O KONTAKT 508 36 28 28.
    POZDRO.

  17. Nie bardzo rozumiem ? Chciałbyś kupić zestaw solarny fotogalwaniczny czy zajmować się może sprzedażą ?
    Ja tym interesuję się tylko teoretycznie na razie i tylko pod kątem ewentualnego zakupu, jak to działa w domu i 'zagrodzie’, co można podłączyć itd.
    Panele są drogie i podobno po jakimś czasie zmniejsza się ich wydajność. Bardziej rozważam ewentualny zakup mikro-turbiny wodnej, zwłaszcza że są gotowce do kupienia.
    Np. takiej: http://www.nooutage.com/aquair-uw.htm oraz to samo: http://www.qrsrenewables.ie/shop/ampair-3/
    Potrzebny tylko strumień i nawet nie trzeba nic budować na rzece.
    Osobiście mam trochę obawy co do wydajności foto-ogniw. Trzeba się chyba zaopatrzyć w mocny zestaw by nie obawiać się braku ciepłej wody i ogrzewania zimą.
    Bo dla mnie tylko taka opcja wchodzi w grę. Totalne uniezależnienie od paliw i dostawców energii.
    To jest dobra strona jeśli chodzi panele przeróżne, od 'zrób to sam’ przez przenośne zestawy po lodówki i inne 12 – 24V śmieci :
    http://store.sundancesolar.com/

  18. Może ja również wypowiem się w kwestii pompy ciepła. Po pierwsze, nadal jest to najtańsze źródło ciepłej wody użytkowej oraz c.o. Nasi klienci płacą za ogrzewanie swoich domów ok. 1700-2500 zł w skali roku za metraże do 200 m2 w zależności od metrażu, ocieplenia, itd.

    Ponadto są na rynku firmy, które dają dłuższą gwarancje na pompy ciepła np. IVT (5 lat gwarancji na pompę, 10 lat na sprężarkę), Danfoss (istnieje możliwość przedłużenia okresu gwarancyjnego do 5 lat) czy Alpha InnoTec (3 lata). Poza tym, każdy kto zna temat pomp ciepła wie, że w pompie ciepła psuć mogą się np. pompy obiegowe, ale dopiero po kilkunastu latach, sprężarka po ok 20 latach czy zawór trójdrogowy po ok 8 latach, ale koszt jego wymiany to 200-300 zł.

    Oczywiście powyższe wartości obowiązują przy prawidłowym wykonaniu instalacji, prawidłowym doborze dolnego źródła (zawsze zalecamy lekkie przewymiarowanie), a także doborze pompy ciepła (nie na 100% zapotrzebowania cieplnego, ale na ok. 80-90%).

    Jacek Walewski
    tel. 601096066

  19. Jacek, u mnie koszt ogrzewania i ciepłej wody w domu 300m2 dla pięcioosobowej rodziny to średnio 2000 pln /rok. Zawór trójdrożny zepsuł mi się po 3 latach – wyjątek jakiś. Ale ogólnie jestem bardzo zadowolony z pompy ciepła.
    W fazie projektowania nie ponosiłem kosztów podłączenia gazu, zakupu pieca gazowego czy budowaniu komina więc na starcie miałem spore oszczędności.
    Użytkuję pompę piąty sezon i jestem bardzo zadowolony. Jak masz chęć o coś zapytać pisz na j.kal@onet.pl

  20. Świetny artykuł, prosto i jasno!

    Zamierzamy wybudować dom 120m2, bez garażu i piwnicy, jest nas troje plus dwa psy 🙂 Zdecydowaliśmy się na pompę ciepła. Poczytaliśmy w necie i generalnie wychodzi na to, że powinniśmy zamknąć się w kwocie 40 tys. zł ze wszystkim za PC dolnego zasilania. Ceny pompy wzięliśmy z tej strony http://www.pompy-ciepla-ceny.pl, wyglądają one na całkiem aktualne.
    Czy możecie polecić jakąś ekipę z Wrocławia, która nam to dokładnie wyceni i zrealizuje?

  21. Użytkuje pompę ciepła od 2004 r. Wersja z glikolem i 4 studnie + podłogowe. W tamtych czasach była to nowość w PL, ale po przeliczeniu wszystkiego zaryzykowałem.
    Przez te wszystkie lata, padł tylko jakiś czujnik (koszt 100zł), oprócz tego wszystko działa pięknie. Przy dzisiejszych cenach węgla, oleju czy gazu stwierdzam, że była jedna z najlepszych decyzji ubiegłej dekady ;]
    Polecam firmę z Nowego Kawęczyna k. Skierniewic. Długie doświadczenie, kompleksowy montaż, oraz serwis pogwarancyjny.

  22. Może ja również wypowiem się w kwestii pompy ciepła. Po pierwsze, nadal jest to najtańsze źródło ciepłej wody użytkowej oraz c.o. Nasi klienci płacą za ogrzewanie swoich domów ok. -2500 zł w skali roku za metraże do 200 m2 w zależności od metrażu, ocieplenia, itd.

  23. Bardzo interesujące informacje tutaj znalazłam. Planuję modernizację ogrzewania domu 100 m2 w lesie. Jest ogrzewanie elektryczne (tylko w nocy, taryfa nocna) i zwykły kominek, który ogrzewa cały dom w dzień. Palenie w kominku jest uciążliwe, prąd drogi, więc chcemy ogrzać dom w inny sposób – taniej i bardziej komfortowo. Czy mogę zainstalować pompę ciepła? Będę wdzięczna za radę. Mąż chce wybudować małą kotłownie i ogrzewać ekogroszkiem. Czy to ma sens i będzie tańsze? Spalamy ok. 8 m3 drewna w sezonie grzewczym i płacimy średniorocznie 300 zł za prąd miesięcznie (ogrzewanie + ciepła woda + wszystko, co na prąd działa). Jagoda

  24. @jagoda: trzeba by to było dokładnie przeliczyć. Koszty eksploatacji wyjdą podobne, może na korzyść kotła, choć to będzie najbardziej zależało od tego, jaka to będzie pompa ciepła.

  25. zawsze jak czytam wypowiedź producenta lub sprzedawcy to słyszę farmazony w stylu koszt 1,7-2,5 tys zl. ale juz nie podają dla jakiej temperatury wewnátrz oraz czy jest utrzymywana stale. prawda jest taka że przy ciąglym grzaniu od wrzesnia do maja włącznie i temp 22,5 st kosztuje to 3 tys za sezon .150m kw

  26. Pełno tu marketingu szeptanego. Prawda jest taka, że te pompy to żaden interes.

  27. Witam.
    Również przymierzam się do PC. Zdecydowałem się na gruntową pionową. Jako, że jest to teren zalesiony, mam pełno sosen na działce, chude ale wysokie, obawiam się o regenerację dolnych źródeł ciepła. (słabe nasłonecznienie). Pow. domu to ok 123m2. Polecono mi 2 odwierty po 80m oraz przewymiarowaną pompę o mocy 8 lub 10kW. Zaproponowano mocniejszą aby grzać w nocy (2 taryfa) a w dzień odbierać. Może ktoś ma na ten temat jakieś przemyślenia?
    PS. Polecano mi pompę Villant.
    Pozdrawiam
    ReddyS

  28. @ReddyS: to nie ma znaczenia, w odwiertach dolne źródło się nie regeneruje.

  29. Witam
    Mieszkam w okolicy Mielca na terenie gdzie wody gruntowe są na głębokości około 1m. Wykonałem wymiennik geuntowy z rury PE fi32mm. Są to 3 obiegi po 200mb każdy. Pompę ciepła wykonałem ze sprężarki chłodniczej Sanyo 3,5kW. Ogrzewam dom 180m2 od 4 lat. Wymieniłem wszystkie kaloryfery na klimakonwektory. Temperatura w obiegu to max 45 stopni. Pompa działa tylko w okresie taniego prądu. Natomiast po pracy jak trzeba to dogrzewamy gazem. Koszt za zeszła zimę to 1860zł prąd i 817 gaz
    Jeżeli ktoś chce uzyskać więcej informacji proszę o pytania

  30. Pogratulować pomysłowości. Samodzielne wykonanie pompy ciepła to nie lada wyczyn.

  31. Mam pytanie do Krzysztofa o koszt zbudowania samemu takiej pompy ciepla oraz czy mozliwe byloby podeslanie jakis zdjec.

  32. @Marek: nie zbudowałem nigdy żadnej pompy ciepła, więc nie znam odpowiedzi na to pytanie.

  33. pytanie bylo do Krzysztofa dwa posty nade mną

  34. Marku
    Podaj swój adres mailowy to wyślę Ci zdjęcia. Mój to wydrok@interia.pl
    Pozdrawiam
    Krzysztof

  35. „Płytko umieszczony wymiennik pobiera ciepło gromadzące się w gruncie dzięki działaniu promieni słonecznych — a więc będzie lepiej działać gdy umieścimy go pod nieocienionym trawnikiem czy parkingiem.” – to jest raczej błąd merytoryczny. GWC powinien być zakopany głębiej, aby zimą oddawał ciepło zawarte w głębszych partiach gruntu, natomiast latem ma stamtąd wydobywać chłód. Gdyby go zakopać płycej, zachowywać będzie się odwrotnie.

  36. Płytko, czyli na głębokości rzędu powiedzmy 2 metrów. Na tej głębokości większość energii pochodzi z promieniowania słonecznego.

    Gdybyśmy zakopali poziomą rurę na głębokości 100 metrów, moglibyśmy powiedzieć, że mamy ogrzewanie geotermalne. 🙂

  37. Cytat:”Pompa ciepła niejako podnosi temperaturę ciepła”. Co to takiego temperatura ciepła?

  38. @grzegorzbk: ciepło jest formą przekazywania energii. A temperatura jest wielkością fizyczną, termodynamicznym parametrem stanu.

    Pisząc o „temperaturze ciepła” miałem na myśli „temperaturę, przy jakiej można odebrać/przekazać energię pod postacią ciepła”.

  39. Jeżeli chcecie dowiedzieć się czegoś więcej na temat pomp ciepła, zapraszam na III Kongres Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, który odbędzie się we wrześniu w Warszawie.

    Chętnych zapraszam do rejestracji: http://www.renexpo-warsaw.com/404.html?&L

    Do zobaczenia we wrześniu 🙂

  40. Gratuluję artykułu Panie Krzysztofie żałują że aż tak póżno na niego trafiłem. Wydawało mi się ze mam bardzo wiele tekstów na ten temat !! Miałbym jedynie małe uwagi ale malutkie. Ja temat zgłębiam od mni 15 lat ponad 12 lat eksploatuję PC od ok 10 – 9 lat montujemy ( zaraziłem tematem kolegę instalatora ) duże inwestycja – wiertnice i ostro działa Ja bardziej projektuję i nadzoruję budowy. Teraz powstaje małe osiedle rezydencji z których pierwszą nagrodzono. O wynikach eksploatacyjnych wolę nie pisać ponieważ jestem przekonany w 90 % że mi nie uwierzą czytelnicy
    Pozdrawiam Janusz 606758757

  41. Zapomniałem kliknąć o powiadomieniach proszę to uzupełnić ponieważ pasjonuję się tematem

  42. Powiadomienia o komentarzach

  43. Witam, mam pytanie, czy jest sens wymienić kocioł gazowy kondensacyjny na pompę ciepła? Myślałem o pompie powietrze woda. Dom nieduży 90m2. Cała instalacja pod kondensat czyli podłogówki w kuchni i 2 łazienkach reszta grzejniki.

  44. Witam
    Po moich doświadczeniach ze zbudowaną we własnym zakresie pompą ciepła z wymiennikiem gruntowym (mam wysoki pozim wód gruntowych i to jest super) nic innego bym nie polecił z jednym ale a mianowicie wymieniłem kaloryfery aluminiowe na najtańsze klimakonwektory 2 rurowe i działa wszystko super

  45. Masz grzejniki, to nie jest korzystne do PC. Poza tym już masz kondensacyjny gazowy, a więc wszystko za póżno.
    Istotne jest BARDZO jak jest domek zbudowany ?
    Powietrzna jest tańsza ( odwierty ) ale znacznie mniej sprawna.
    Ogólnie raczej nie należy zmieniać na PC Tak radzę pomimo tego, że jestem gorącym zwolennikiem tej technologii
    Pozdrawiam

  46. @Adam, Janusz: też uważam, że zmieniać się nie opłaca. To już lepiej kupić klimatyzator z funkcją grzania, ale on ciepła raczej nie da taniej, niż kocioł kondensacyjny.

  47. w tej technologii jaka dysponuje polska –
    -leniuch projektant walący szablone podejrzane w necie lub u kolegów nieuków,
    -leniuch kierownik będacy tylko nazwa dla czegoś co nie ma kompletnego pojęcia o postepie budownictwa,
    -tani i dobra ekipa -choć każdy wie że jak jest tanio to nie będzie dobrze to jednak zaryzykuję bo kiero pilnuje a tam -patrz wyżej.
    i wtedy pompa to pieniądze w błoto – lepiej zasunąc gaz i po krzyku .
    tak się chwalicie to i ja się pochwalę – domek na dobrze wykonanej instalacji gazowej o pow. 22 m2 nie bierze więcej jak 3000zł na gaz w ciągu całego roku . koszt wykonaia instalacji to jakieś 40 tysięcy i po sprawie.
    nie ma demagogii na temat gdyby nie zbudowali komina , dali płyte zamiast fundamentów itp. jaest jak jest i montaż pompy w takim domu to strzał w kolano za dużą kaskę – nie plecam .
    jak dom energooszczędny – to jeszcze można myślec jak dadzą subsydie w innym przypadku to zwykła ściema jest dla ludzi którzy lubią zimno .

    oczywiście jak zawsze sa wyjątki na powyższe.
    doświadczenie rośnie ,pompy tanieją ludzie domy izolują – jak dobrze zaizoluja to można grzać nawet oddechem za całkiem darmo, bez kosztów początkowych poniesionych przy narodzinach. 🙂
    reku plus grzałka i po sprawie

  48. @Up
    Pompa ciepła jak najbardziej się opłaca i się zwróci, ale (!!!!) dom musi być dobrze zaizolowany, w miarę chociaż energooszczędny, a sama pompa wraz z dolnym źródłem dobrze dobrana. Bez tego to faktycznie może być „kasa wyrzucona w błoto”. Na bazie moich doświadczeń z kilkudziesięcioma już inwestycjami związanymi z pompami ciepła mogę stwierdzić jednak, że przy spełnionych powyżej warunkach, to opłacalna inwestycja.

    Jacek Walewski
    tel. 601096066

  49. @Jacek Walewski: im bardziej ocieplony dom, tym mniej się pompa ciepła opłaca. Oczywiście, do starego domu, w ogóle nieocieplonego, pompa ciepła z ogrzewaniem podłogowym jest chybioną inwestycją. Ale do pasywnego także.

  50. @Krzysztof Lis
    Pisałem o budynku energooszczędnym, a nie pasywnym. Przy pasywnym opłacalna jednak nadal może być pompa powietrze/woda o mocy 2-3kW.

    Jacek Walewski
    tel. 601096066

Pozostaw komentarz

Subscribe without commenting